Historie o stworzeniu człowieka pojawiają się w wielu kulturach na całym świecie. Szczególnie interesujące są podobieństwa między mitologią sumeryjską a księgą Majów Quiché – Popol Vuh. Obie tradycje opowiadają o boskich próbach stworzenia ludzi, w których pierwsze podejścia kończą się niepowodzeniem. Obie kultury oddalone o tysiące kilometrów opowiadały o identycznych nieudanych próbach stworzenia ludzi przez bogów. Pierwsze jednostki miały być bardzo głupie i nieudolne.
1. Stworzenie Człowieka w Mitologii Sumeryjskiej
Sumeryjskie mity pochodzą z najstarszej cywilizacji świata, zamieszkującej Mezopotamię. W „Eposie o Atrahasis” i innych tekstach sumeryjskich, bogowie Anu, Enlil i Enki stwarzają ludzi, aby ulżyć sobie w pracy. Pierwsze próby stworzenia człowieka są jednak nieudane:
Pierwsze wersje ludzi: Bogowie tworzą ludzi z gliny, krwi zabitego boga i boskiego tchnienia. Wczesne próby są jednak wadliwe – niektóre stworzenia są kalekie, głupie lub niezdolne do pracy.
Poprawiona wersja: Po kilku nieudanych próbach bogowie w końcu tworzą ludzi, którzy są silni i zdolni do pracy na rzecz bogów. Jednak nawet oni muszą być czasem karani za swą pychę i nieposłuszeństwo, co prowadzi do potopu zesłanego przez bogów.
2. Stworzenie Człowieka w Popol Vuh
W mitologii Majów również widzimy historię nieudanych prób stworzenia człowieka:
Ludzie z błota: Pierwsi ludzie są słabi, miękcy i niezdolni do życia. Rozpadają się przy najmniejszym kontakcie i nie mogą się rozmnażać.
Ludzie z drewna: Druga próba tworzy ludzi z drewna, którzy są fizycznie sprawni, ale nie mają duszy, emocji ani zdolności do oddawania czci bogom. Zostają ukarani i zamienieni w małpy, które mają przypominać późniejszym ludziom o wcześniejszych błędach bogów.
Ludzie z kukurydzy: W końcu bogowie tworzą ludzi z ciasta kukurydzianego, które dla Majów było świętym pożywieniem. Są oni doskonali – silni, inteligentni i wdzięczni wobec bogów.
Podobieństwa między Mitologią Sumeryjską a Popol Vuh
1. Wielokrotne Próby Stworzenia:
W obu mitologiach bogowie muszą kilkukrotnie próbować stworzyć ludzi. Pierwsze wersje są wadliwe – ludzie są słabi, głupi lub pozbawieni duszy.
2. Materia Tworzenia:
Sumerowie używają gliny i krwi boga.
Majowie używają błota, drewna i kukurydzy.
Obie tradycje podkreślają pochodzenie człowieka z materiału ziemskiego i boskiego pierwiastka.
3. Kara za Niedoskonałość:
W Sumerze nieudane próby są eliminowane przez bogów lub przekształcane w inne istoty.
W Popol Vuh ludzie z drewna zostają zamienieni w małpy – stworzenia przypominające ludzi, ale pozbawione boskich cech.
4. Ostateczne Stworzenie:
W obu przypadkach końcowe wersje ludzi są doskonałe, ale różnią się znaczeniem. Dla Sumerów ludzie są sługami bogów, podczas gdy dla Majów są oni ich czcicielami i dziećmi kukurydzy.
Uniwersalność Mitów o Stworzeniu
Choć mitologia sumeryjska i Popol Vuh powstały w różnych częściach świata i w różnych epokach, łączą je niezwykłe podobieństwa. W obu historiach bogowie eksperymentują z różnymi materiałami, tworzą ludzi w procesie prób i błędów oraz uczą się na własnych błędach. Mity te odzwierciedlają ludzką refleksję nad pochodzeniem życia i naturą ludzkiej niedoskonałości, ukazując, jak różne cywilizacje wyobrażały sobie boskie dzieło stworzenia.
Te podobieństwa mogą wskazywać na archetypiczne opowieści o stworzeniu, które wyłoniły się w różnych kulturach niezależnie, lub na głęboko zakorzenione wspólne ludzkie doświadczenie szukania odpowiedzi na pytanie o początek życia.
Napisz komentarz
Uwagi