1. Co to jest Punkt Nemo?
Punkt Nemo, nazwany na cześć kapitana Nemo z powieści Julesa Verne’a „Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi”, to najbardziej odległy punkt na Ziemi w stosunku do lądów. Formalnie, jest to miejsce w południowej części Oceanu Spokojnego, około 2688 kilometrów od najbliższych lądów – wyspy Ducie (część Pitcairn), wyspy Maher na Antarktydzie oraz wyspy Motu Nui na Wyspach Wielkanocnych. Ten punkt nosi też oficjalną nazwę „oceanicznego bieguna niedostępności”, a jego położenie geograficzne to około 48°52,6′ S i 123°23,6′ W.
W praktyce oznacza to, że Punkt Nemo jest tak odległy, iż często najbliższymi „ludźmi” przebywającymi w jego okolicach są astronauci na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, którzy krążą około 400 km nad powierzchnią Ziemi.
2. Punkt Nemo jako „Cmentarzysko Satelitów”
Punkt Nemo zyskał szczególne znaczenie w świecie technologii kosmicznej. Z racji swojej izolacji, przez dziesięciolecia stał się „cmentarzyskiem satelitów”. Agencje kosmiczne z całego świata, w tym NASA, ESA (Europejska Agencja Kosmiczna) oraz Rosyjska Agencja Kosmiczna, zdecydowały, że jest to idealne miejsce na końcowy „spoczynek” dla wycofanych satelitów, statków kosmicznych oraz większych elementów stacji kosmicznych. Właśnie tutaj deorbitowane obiekty trafiają w kontrolowany sposób po zakończeniu ich misji.
Najbardziej znanym obiektem, który spoczął w pobliżu Punktu Nemo, jest rosyjska stacja kosmiczna Mir, która w 2001 roku po 15 latach na orbicie została celowo sprowadzona i zatonęła w tym rejonie. Prócz Mira, na dnie oceanu w pobliżu Punktu Nemo znajdują się fragmenty innych obiektów kosmicznych, w tym części Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) oraz licznych satelitów, które po zakończeniu działania zostały zdeorbitowane.
3. Dlaczego wybór padł na Punkt Nemo?
Punkt Nemo jest odizolowany nie tylko geograficznie, ale również biologicznie – jest to strefa prawie pozbawiona życia, co wynika z ogromnych głębokości, słabych prądów morskich oraz dużego zasolenia. W konsekwencji, gdy wraki satelitów opadają na dno oceanu, oddziałują minimalnie na ekosystem. To czyni ten rejon szczególnie atrakcyjnym miejscem dla bezpiecznego „chowania” kosmicznych odpadów.
Ponadto kontrolowane deorbitacje są zaplanowane tak, aby częściowo spalić wrak w atmosferze, redukując jego rozmiar, zanim osiągnie powierzchnię oceanu. Dzięki temu ryzyko dla ludzi i przyrody jest jeszcze bardziej zminimalizowane.
4. Co można znaleźć w pobliżu Punktu Nemo?
Na dnie oceanu w okolicach Punktu Nemo znajduje się dosłownie tysiące ton szczątków kosmicznych. Obejmuje to fragmenty satelitów, pozostałości rakiet nośnych, a także większe części stacji kosmicznych. Wszystkie te obiekty z biegiem czasu rozkładają się lub stają się elementem tego odizolowanego ekosystemu. Ze względu na głębokość i odległość od innych miejsc, w okolicach Punktu Nemo praktycznie nie odbywają się badania naukowe, a wraki pozostają nietknięte przez ludzi.
5. Punkt Nemo a przyszłość kosmicznych odpadów
Zapotrzebowanie na „kosmiczne cmentarzyska” będzie prawdopodobnie rosło, ponieważ liczba satelitów na orbicie stale wzrasta, szczególnie ze względu na rozbudowę sieci komunikacyjnych i nawigacyjnych, takich jak Starlink od SpaceX. Dlatego Punkt Nemo pozostanie ważnym punktem na mapie „ostatniej podróży” kosmicznych statków i satelitów.
Coraz większe zainteresowanie ograniczeniem kosmicznych śmieci i odzyskiwaniem niektórych materiałów sprawia jednak, że w przyszłości być może zobaczymy nowe rozwiązania – bardziej zaawansowane technologie pozwolą na lepsze zarządzanie kosmicznymi odpadami jeszcze na orbicie, zmniejszając liczbę obiektów, które muszą kończyć swoją podróż w głębinach.
Punkt Nemo, choć fizycznie trudno dostępny i mało znany, jest jednym z kluczowych miejsc dla współczesnej technologii i eksploracji kosmicznej. Jako „cmentarzysko satelitów” odgrywa istotną rolę w zarządzaniu odpadami kosmicznymi, a jego izolacja od reszty świata czyni go bezpiecznym miejscem na kontrolowane lądowania obiektów kosmicznych. To niezwykłe miejsce, w którym krzyżują się zarówno fascynacja przestrzenią kosmiczną, jak i troska o naszą planetę.
Napisz komentarz
Uwagi